Bursa Yıldırım Bayezid Camii

ulaşılan sofalar ve odalar bulunmaktadır. Burada, içeriden merdivenle çıkılan ve hangi amaçla yapıldığı bilinmeyen, fakat 1825 tarihli bir onarım belgesinde hünkâr mahfili şeklinde bahsedilen üst kat yer almaktadır. Daha önce bahsettiğimiz son cemaat yerine ve girişteki hole açılan pencereler, camiin bu kuzey tarafındaki oda ve sofalara aittir.

İkinci cemaat yeri, öndeki birinci cemaat yeriyle, kanatları oluşturan iki yanındaki eyvanlardan kemerler vasıtasıyla ayrılır. Camiin bu merkezî bölümü 22.50×11.30 m. çapında bir kubbeyle örtülüdür. Bu kubbe oldukça yüksektir ve camiye hayli ferahlık vermektedir. Merkezî kubbeyle camideki diğer bütün kubbelerin ortalan sade süslemelere sahiptir. Dört penceresi olan bu kubbenin güney taraftaki pencere hariç üçünden ışık girer. Işık girmeyen pencere birinci cemaat mahalli ile ikinci cemaat mahalli arasındaki ihtişamlı kemerin üstündedir.

ikinci cemaat yerinin iki tarafındaki eyvanlar zeminden 74 cm. yükseklikte olup, bu eyvanlara ikişer basamakla çıkılmaktadır. Eyvanların üstü sivri tonozların oluşturduğu sekiz köşeye oturan kubbeyle örtülmüştür. Bunlardan batıdaki eyvanın, dış cephesinde altta bir büyük, bir küçük pencere; güneyde bir, kuzeyde bir ışıksız pencere vardır. Doğudaki de aynı özelliklere sahiptir.

İkinci cemaat yerinin güneydoğu ve güneybatı köşelerinden birer kapıyla içlerine girilen odalar bulunmaktadır. Bunlardan güneybatıdaki odanın kıble duvarında bir ocak boşluğu yer alır. Bu duvarda boydan boya alçıdan yapılmış raflar bulunmaktadır. Bu raflar, vaktiyle bu odanın makam odası olarak kullanıldığına işaret kabul edilir. Rafların bulunduğu yerlere yeşil çiniler serpiştirilmiştir. Dış cepheye açılan batı duvarında bir pencere vardır. Kubbede ise batıda iki, kuzeyde iki pencere dikkat çekmektedir. Güneyde ve doğudaki ikişer pencere ışıksızdır. Bu odanın kubbesi dört köşelidir. Güneydoğudaki oda da batıdakinin aynı plândadır. İkinci cemaat yeriyle, bu iki odanın zemin seviyeleri aynıdır. Fakat birinci cemaat yer ile eşit olmayıp, birinci cemaat yerinin (mihrap önü bölümün) seviyesi eyvanlardaki gibi (74 cm. yükseklikte) olup, buraya dört basamakla çıkılır.

Mihrap önündeki cemaat yeri

Birinci cemaat yeri ile ikincisini üstte birbirinden heybetli bir kemer ayırır. Bu ihtişamlı kemerin yerle birleştiği yerlerde mermer oyma işçiliği görülmeye değer niteliktedir.

Bu mihrap önü bölümünün batı ve doğu duvarlarında altta birer büyük, üstte ikişer küçük pencere vardır. Güneyde ise altta mihrabın iki tarafında birer büyük, üstte iki küçük pencere bulunur. Mihrap önü alanın üstü kare plan üzerine oturan bir kubbeyle örtülüdür. Buradaki kubbenin çapı 10.10 m., yüksekliği ise 18.10 m.dir. Bu kubbede dört pencere vardır. Bunlardan kuzeydeki kemerin üstündeki ışık vermez. Birinci cemaat yerinin duvarları çeşitli yazılarla süslenmiştir. Daireler içinde ayetler, dikdörtgenler içinde hadisler vardır.

Camiin içi, ses bakımından çok hassastır…

Dârüşşifa: Külliye bünyesinde bulunan Dârüşşifa 1390-1394 yılları arasında Yıldırım Bayezid tarafından yaptırılan ilk Osmanlı hastahanesi ve tıp okuludur. Akıl ve sinir hastalıklarının da hastahanede tedavi edildiği bilinir.

1560 metrekarelik meyilli bir alanı kaplayan Yıldırım Dârüşşifası, medrese gibi uzunlamasına bir plâna sahiptir. Revaklı bir avlu etrafında 21 oda, girişin sağ ve solunda olmak üzere iki mutfak, bir eczane, en dipte yer alan iki tabip odası ve ortadaki yemekhaneden oluşan yapı, arazinin meyilli oluşundan dolayı kademeli bir şekilde oluşturulmuştur.

1855 depreminde zarar gören bina, sağlık hizmeti özelliğini kaybetmiş ve bir dönem “Baruthane” olarak kullanılmıştır. Camiin 250 m. doğusunda yer alan yapı çok harap bir haldeyken 1997-2002 yıllarında aslına uygun olarak onarılmıştır. Günümüzde bir vakıf bünyesinde “Bursa Yıldırım Dârüşşifa Göz Merkezi” olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

Yıldırım Bayezid Türbesi: Türbe medresenin doğusundadır. 1406’da Yıldırım Bayezid’in oğlu Süleyman Han tarafından yaptırılmıştır. 10.5×10.5 m. ölçülerinde, kare plânlıdır. Üç ufak kubbenin örttüğü revaklı bir girişi vardır. Türbenin kubbesi sekizgen bir kasnağa oturur. Yuvarlak bir mihrabı vardır. Türbede, ortada Yıldırım Bayezid, sağında oğlu isa Çelebi, solunda eşi ve ayakucunda kim oldukları bilinmeyen iki hanımın sandukası vardır.

Hamam: Camiin batısında, eğimli bir arazide bulunur. Cami, medrese ve imaret ile beraber yaptırılmıştır. Moloz taşla inşa edilen hamam kare plânlıdır. Hamamın soyunmalık bölümü kubbeli ve kare plânlıdır. Buradan kubbeli ılıklık bölümüne geçilmektedir. Göbek taşı kubbe ve eyvan ile örtülüdür.